راهنمای خرید زعفران

شناخت زعفران اصل و خرید بهترین زعفران دنیایی از پیچ و خم و سوال و جواب های متفاوت را سر راه هر کسی میگذارد ما در این راهنما در مورد قیمت زعفران، ویژگی های زعفران اصلی و نحوه تشخیص زعفران اصلی از تقلبی با شما هستیم و هر آنچه باید بدانید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید را در اختیارتان خواهیم گذاشت. امیدواریم با تهیه و تنظیم این محتوای جامع و استفاده از تجارب ارزشمند چندین کشاورز زعفران کار بتوانیم قدمی هر چند کوچک در راستای معرفی زعفران و افزایش سطح اطلاعاتِ مخاطبانِ فهیم خود برداریم. 
لازم به ذکر است این محتوا کاربردی بوده و از پرداختن و بازگو کردن مسائل علمی و تخصصی از منظر گیاه شناسی حدالمکان دوری شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

1. زعفران و قسمت های مختلف آن

گیاه زعفران که با نام علمی Crodus Stativus شناخته میشود گیاهی دارای پیاز کروی شکل و پوشیده از یک پوسته قهوه ای رنگ است. این گیاه بنفش رنگ که در نواحی جنوب غربی آسیا، جنوب اسپانیا و مناطق جنوبی اروپا یافت میشود به قدری ارزشمند است که از آن با نام محاوره ای طلای سرخ یاد میشود! در حالت کلّی آن چیز که ما با نام زعفران استفاده میکنیم تا رنگ و طعم خوراک خود را بهبود ببخشیم در واقع همان سرگل سرخ رنگ مرکزی گیاه زعفران است. سرگل گیاه زعفران دارای املاح معدنی، موسیلاژ و مواد چربی است. رنگ و بوی به یادماندنی و نوستالژی زعفران که همه ی ما ایرانیان با آن خاطراتمان زنده میشود در جای جای دنیا طرفدار دارد چراکه علاوه بر خواص بی نظیر رنگ طبیعی و زنده ای را به خوراکی ها می دهد. همچنین طعم زعفران که همه ی ما را شیفته ی خود کرده هم دلیلی بر محبوبیت این گیاه شادی آور است. از بحث نام های عجیب و غریب شیمیایی که بگذریم باید کمی درباره ی چرایی گرانی این گیاه بپردازیم. از هر 100 تا 200 هزار گل زعفران حدود 5 کیلوگرم سرگل زعفران بدست می آید! که این هم نیمه ی پر لیوان به شمار میرود چرا که پس از خشک شدنِ این 5 کیلوگرم نهایتاً 1 کیلوگرم زعفران به سفره های پر رنگ و لعاب شما عزیزان خواهد رسید. برداشت دشوار، بازدهی نهایی، رنگ و بوی خارق العاده و طعم شگفت انگیزِ این گیاه همه و همه دست به دست هم داده اند تا زعفران گران قیمت و کیمیاگونه شود.
همون طور که مشاهده میکنید زعفران یک گیاه زیبا با گلبرگ های بنفش و قدی حدود ده تا سی سانتی متر هست که به طلای سرخ هم معروفه البته در زبان عربی به زعفران «زر پران» هم میگویند. گل ها معمولا داری شش گلبرگ هستند که در وسط این گلبرگ ها سه رشته زعفران وجود دارد.

 

 

2. فرآیند کاشت و پرورش و برداشت زعفران

زعفران گیاهی است گرمسیری و در نقاطی که آب و هوای معتدلی داشته باشد رشد میکند. اگر در نقطه ای از ایران زندگی میکنید که دارای تابستان های گرم، خشک و آفتابی و همچنین زمستان و پاییز نسبتاً ملایمی است پیشنهاد میکنیم کمی بیشتر درمورد کاشت و ارائه زعفران تحقیق کنید،چون میتواند زندگی شما را زیر و رو کند! خراسان رضوی به دلیل برخورداری از چنین اقلیمی قادر است سالانه مقدار بسیار زیادی زعفران مرغوب را به تمام نقاط دنیا ارسال کند.

پیاز زعفران در فصل تابستان فعالیت ندارد و اصطلاحاً فصل استراحت این گیاه است، با رسیدن فصل گرما برگ های زعفران زرد شده خشک میشود و پیاز به خواب میرود. دوره ی بیداری و فعالیت این گیاه از حدود ماه آبان تا اردیبهشت است که بازدهی این گیاه را برای کشاورز به همراه می آورد. 
خاک مناسب برای کشت این محصول زمین هایی با خاک شنی-رسی را طلب میکند که مقدار کمی آهک داشته باشد. PH این خاک باید مابین 7-8 باشد و همچنین خاک زمین را باید از هرگونه علف هرز پاک کنید تا زعفران در بستر خاک شیرین این مزرعه ی حاصلخیز رشد کند.
 مراحل کاشت طلای سرخ باید در بازه ی مرداد تا مهرماه صورت گیرد امّا کشاورز نباید به این امید باشد که بلافاصله حاصل دسترنج خود را ببیند چرا که این گیاه عموماً پس از گذشت 4 تا 7 و در بعضی نقاط 10 سال بازدهی خود را به نمایش میگذارد در نتیجه اگر در دسته افراد بی صبر هستید فکر کاشت زعفران را از ذهن خود دور کنید!

 

3. بهترین زعفران ایران و جهان

در طی 3 سال گذشته زعفران افغانستان توانسته عنوانِ بهترین زعفران دنیا را به خود اختصاص دهد امّا این درحالی است که در ایران به دلیل عطر و طعم شگفت انگیزِ زعفرانِ خراسان، 95 درصد از کل صادراتِ زعفران دنیا را تشکیل میدهد. بهترین زعفران ایران طبیعتاً به دلیلِ اقلیم بخصوص در خراسان رضوی و خراسان جنوبی کشت میشود. شهر های پیشگام در کشت و ارائه ی این محصول عبارتند از قائن(قائنات)، بیرجند، تربت حیدریه، تربت جام، تایباد، باخزر، گناباد، نیشابور و بجستان که به دلیلِ کیفیتِ بی نظیر زعفرانشان در تمام دنیا شناخته میشوند. پس از شهرهایی که از آنها نام بردیم شهر های کرمان، لرستان، فارس و ... اشاره کرد که حجم زیادی از زعفران مصرفی داخل را تشکیل میدهند. 
در نهایت باید اشاره کنیم که کل تولید زعفران جهان 230 تن می باشد که از این مقدار 170 تن در خراسانِ ایران عزیزمان تولید میشود. در کشوری که سابقه ی تولید زعفران در یکی از شهر هایش به نام قاین در خراسان جنوبی به 700 سال میرسد شنیدن اینچنین آمار های عجیب و غریبی دور از انتظار نیست!!

 

4. خرید زعفران از کشاورز یا فروشنده

طبیعتاً با خرید زعفران از کشاورز و بدونِ واسطه این ذهنیت برای تمامِ کاربران پیش می آید که هزینه ی کمتری را برای آن باید پرداخت کنند. قطعا اگر دسترسی شما به کشاورز خوب و درجه یک و درستکار میسر باشد و ایشان زعفران خود را تضمین کرده و با قیمت معقولی در بسته بندی مناسب در حجم کم یا زیاد براحتی به دست شما برساند مسلما بسیار عالیست اما واقعیت این است که همچین پروسه ای بسیار نادر است و معمولا تمام این شرایط یکجا جمع نخواهد شد.چون ابعاد و حجم تولید یک کشاورز و طریقه بسته بندی و ارسال مناسب فروش به مصرف کننده نبوده و مطمئنا مشتری چندین برابر سود حاصل از ارزان خریدن را در موارد متعددی که منجر به از بین رفتن یا خراب شدن گل زعفران یا حتی خود آن شده از دست خواهد داد. توصیه ما خرید از یک فروشنده معتبر است که کیفیت و اصالت زعفران را تضمین کند.

 

5. خرید اینترنتی زعفران

حتماً خستگی بعد از یک خرید طاقت فرسا را میشناسید، امّا بسیاری از ما به دلیل عدم اعتمادی که به فروشگاه های آنلاین دارین نمیتوانیم اجناسی مانند زعفران را به صورت آنلاین تهیه کنیم امّا راه حل چیست؟ چگونه میتوانیم در نهایت آسودگی خیال خرید اینترنتی انجام دهیم. اگر تابحال نگاهی جزئی به سایت های فروشگاهی میداشتید حتماً متوجه نماد های اعتماد الکترونیک و ساماندهی ملّی شده اید. نماد اعتماد الکترونیک یکی از نماد های ملّی برای کسب اعتماد اجتماعی نسبت به سایت های معتبر میباشد همچنین نماد ساماندهی رسانه های دیجیتال هم به همین منظور و برای احراز هویّت صاحب امتیاز وبسایت در نظر گرفته شده است تا اطمینان شما عزیزان در خصوص محتوای وبسایت و صلاحیت صاحب امتیاز کسب شود. در نهایت پیشنهاد میشود اگر میخواهید یک خریدِ راحت و در نهایت آسودگی خیال داشته باشید میتوانید با مراجعه به وبسایت هایی که صلاحیت آن تایید شده است اجناس مورد نیاز خود را خریداری کنید. امّا میرسیم به خرید اینترنتی زعفران! از آنجا که شناختِ زعفران کار هرکسی نیست بسیاری از عزیزان تصور دارند که باید زعفران را از نزدیک مشاهده کرد تا بتوان صحت و کیفیت آنرا تشخیص داد امّا بدونِ شک تمام افرادِ زعفران شناس و کاردان به کیفیتِ زعفران قائنات شک نمیکنند، از طرفی اگر در یک وبسایت با صلاحیت و مطمئن محصولی با عنوان زعفران قائنات خریداری کنید قطعاً همان محصول به دست شما خواهد رسید چرا که عدمِ تطابق محصول خارج قوانین فروشگاه های آنلاین میباشد و شما تا 15 روز فرصت دارید در صورت مشاهده مغایرت کالا رو عودت دهید که در فروشگاه های فیزیکی امکان پذیر نیست. در نتیجه پیشنهاد میکنیم وقت ارزشمند خود را برای پیاده روی های طولانی، چانه زدن با فروشنده و شک و شبهه در مورد کیفیت کالا هدر ندهید. تلفن هوشمند خود را روشن کنید، فروشگاه مد نظرتان را جستجو کنید و زعفرانِ با کیفیتِ خود را خریداری کنید تا با کمترین قیمت درب منزل خودتان تحویل بگیرید. در ضمن باید عرض کنیم که با توجه به رقابت سرسختانه ای که در زمینه ی کاری فروشگاه های اینترنتی دیده میشود کاهش قیمت چشم گیری را نسبت به عرضه سنتی آن شاهد خواهید بود. شما میتوانید برای خرید زعفران اصل قائنات از سایت خاص باکس اقدام نمایید.

 

6. خرید عمده زعفران

خرید زعفران در مقادیر بالا که اصطلاحاً عمده نامیده میشود مزایایی از جمله کاهش قیمت را دارا خواهد بود. اگر از دسته افرادی هستید که میخواهند زعفران مورد نیاز خود را برای مدت طولانی خریداری کنید و یا فروشنده زعفران در شهر خود هستید بدونِ شک فروشگاه خاص باکس برای شما مشتری عزیز که میخواهید حجم بالایی از زعفران را تهیه کنید تخفیف بخصوصی در نظر خواهد گرفت. در این خصوص کاربران میتوانند با تماس به پشتیبانی وبسایت و مشاوره در مورد خرید عمده در خصوص قیمت مد نظرتان و تخفیفی که به شما تعلق میگیرد صحبت کنید تا در نهایت با قیمت نهایی کمتری زعفران مورد نظرتان را با وزن دلخواه تهیه فرمایید.

 

7. زعفرانِ اصل و درجه یک

همینکه نام این کالا طلای سرخ است متاسفانه دلیلی بر گسترش زمینه ی سود جویی و منفعت طلبی نا اهلان و کلاهبردارن است. فروش زعفران تقلبی با توجه به قیمت بالای این کالا رونق زیادی پیدا کرده است در نتیجه تصمیم بر این گرفتیم تا شما عزیزان را بیشتر با راه های شناخت زعفران اصل و با کیفیت آشنا کنیم. 
راهکار اوّل: سریعترین راهکار برای تفکیک زعفران اصلی از تقلبی بررسی عطر و طعم این گیاه است. کمی از زعفران را روی زبان خود قرار دهید، اگر طعم شیرینی را احساس کردید متاسفانه این زعفران تقلبی است! زعفران اصلی عطر شیرین دارد نه طعم شیرین، بسیاری از مصرف کنندگان این ماده تصور دارند که هرچه زعفران شیرین تر باشد کیفیت بیشتری دارد غافل از اینکه سودجویان برای افزایش وزن و طعم شیرینِ این کالا آن را به شکر آغشته میکنند که سبب شیرین تر شدنِ زعفران و همچنین سنگینتر شدنِ آن میشود. طعم اوّلیه زعفران کمی به تلخی میزند یا گاهی در بعضی موارد هیچ طعم خاصی ندارد.
راهکار دوّم: یکی از رایج ترین راهکار ها که کاردان های این زمینه از آن استفاده میکنند شناخت دقیق عطر زعفران است. عطر اصلی زعفران مانند عطر ترکیب عسل و یونجه است. برای استفاده از این راهکار باید عطر عسل و یونجه را به خوبی بشناسید امّا با شناختِ دقیق آن به راحتی میتوانید زعفران اصل را تشخیص دهید. هر چه زعفران خریداری شده ی شما تازه تر باشد عطر عسل در آن شدیدتر خواهد بود.
راهکار سوّم: بعضی افراد سودجو با اضافه کردن رنگ خوراکی به ناحیه ی فوقانی کلاله ی زعفران که زرد رنگ و ارزان تر از نگین زعفران است و یا کلاله ی گیاهانِ دیگر سود های کلانی را به جیب میزنند! برای پیشگیری از افتادن در دام این افراد کمی از زعفران مد نظرتان را در آب سرد بریزید، اگر رنگی که زعفران به آب میدهد موجب زرد رنگ شدنِ خود کلاله ی زعفران شود متاسفانه باید بگوییم که کالا تقلبی است. رنگ دهی زعفران به آب سرد به قدری نیست که خود زعفران به رنگ زرد تبدیل شود. همچنین توجه داشته باشید که رنگ آب چقدر تغییر میکند. رنگ قرمز تند اصلا نشانه ی خوبی نیست و نمایانگر مواد شیمیایی است که در پرداختِ زعفران استفاده شده است، در واقع آبی که از آن استفاده کردید باید به رنگ زرد مایل به نارنجی تغییر رنگ دهد. 
راهکار چهارم: گاهی اوقات دیده میشود که زعفرانی که خریداری میشود رنگ برّاقی دارد، این رنگ برّاق نشانه ی خوبی نیست. برای شناسایی اینگونه تقلب در زعفران اصلی ابتدا یکی از کلاله های زعفران را با دقّت مشاهده کنید چنانچه انحنای موجود در قسمتِ پرچم کلاله ی زعفران را مشاهده نکردید لطفا از خریدِ آن خودداری کنید، کلاله ی ذرّت طعم مناسبی ندارد! در واقع سودجویان از کلاله ی ذرّت استفاده میکنند و با استفاده از رنگ خوراکی آنها را به زعفران شبیه میکنند پس گول ظاهر اینگونه کالاها را نخورید.
راهکار پنجم: یکی دیگر از راهکار های جالب در خصوص شناختِ زعفرانِ اصل به رنگ زعفران اشاره دارد. در مرحله ی اوّل شما باید کمی جوش شیرین را به آب اضافه کنید سپس این محلول را خوب به هم بزنید و در مرحله ی بعد زعفران را به آن اضافه کنید، اگر رنگ محلول به رنگ زرد درآید زعفران شما اصلی است و در غیر این صورت اگر به رنگ قرمز تبدیل شود متاسفانه زعفرانی که خریداری کرده اید تقلبی است.
راهکار ششم: در راهکار ششم شما تنها کافیست کمی از زعفران را روی شعله ی اجاق گاز قرار دهید، اگر رنگ زعفران به بنفش یا نارنجی تغییر پیدا کرد زعفرانی که در دست دارید اصلی است و با خیالِ راحت میتوانید از آن استفاده کنید امّا در غیر این صورت متاسفانه رنگ زعفران به زرد تبدیل میشود که به معنای تقلّبی بودن آن میباشد.

 

8. تفاوت زعفران سرگل با نگین و پوشال

زعفران به صورت کلّی به 3 دسته تقسیم میشود که عبارتند از: زعفران دسته، پوشال و سرگل. دلیل طبقه بندی زعفران به این 3 حالت قدرتِ رنگ دهی این گیاه در زمان استفاده است که در ادامه برای شما عزیزان شرح خواهیم داد.
زعفران دسته: زعفران دسته در واقع از چیدن یک دسته از کلاله های زعفران بدونِ جداسازی قسمت های زرد رنگ فوقانی میباشد. این نوع زعفران اصلی ترین دسته ی زعفران است چرا که کلیه ی بخش های کلاله ی زعفران را به همراه دارد امّا در زمینه ی رنگ دهی نمیتواند از زعفران سرگل پیشی بگیرد. قدرت رنگ دهی این نوع زعفران بین 120 تا 150 واحد است.این نوع زعفران در دسته بندی های بین المللی زعفرانِ درجه ی 4 شناخته میشود.
زعفران پوشال: در این نوع زعفران کلاله ی زعفران که رنگ قرمز دارد به همراه 1 تا 3 میلیمتر از بخش خامه (بخش زرد رنگ کلاله) قرار گرفته است. در این نوع از زعفران به دلیل بیشتر بودنِ بخش قرمز رنگ کلاله نسبت به زعفرانِ دسته میزانِ رنگ دهی این گیاه بین 125 تا 170 خواهد بود.
زعفران سرگل: زعفران سرگل که در واقع همان بخش قرمز رنگ زعفران را تشکیل میدهد اعلا ترین حالتِ زعفران است. عناوینی مانندِ سرقلم، سرریشه، نگین و ممتاز نیز از دل همین زعفران استخراج میشود. قدرتِ رنگ دهی این زعفران رقمی مابینِ 210 تا 260 واحد را نمایش میدهد. 
نهایتاً باید نتیجه گیری کنیم که بهترین و فاخر ترین نوعِ زعفران را سرگل تشکیل میدهد که در بهترین حالت با نام نگین شناخته میشود و رنگ دهی برابر با 230 تا 270 را تشکیل میدهد امّا نباید از رنگ دهی، عطر و طعم انواع دیگر زعفران غافل شویم.

 

9. خواص زعفران و نقش آن در سلامتی

طلای سرخ حاوی بیش از 150 ترکیب مختلف از جمله کارتنوئید ها، سافرانال، کروسین، آنتی اکسیدان ها و سایر مواد بیوشیمیایی است که میتوانند در روند زندگی روزمره ی ما ایرانیان تاثیر بسزایی داشته باشند. در این قسمت با اشاره به چند مورد از خواص قابل توجه زعفران شما را از پر اهمیت بودنِ این گیاه آگاه میسازیم:
خاصیت اوّل: زعفران به دلیل به همراه داشتنِ مقدار زیادی از ویتامین C یا همان اسید اسکوربیک قادر است روندِ تولید گلبول های سفید خون را افزایش دهد و از بدنِ مصرف کنندگانش در برابر صدمات و بیماری های احتمالی جلوگیری میکند.
خاصیّت دوّم: زعفران غلظت بالایی از آهن را برایتان به ارمغان می آورد و این به معنای تولید بیش از اندازه ی گلبول های قرمز است که نتیجتاً با رساندنِ اکسیژن به سایر اندام ها موجب افزایش گردش خون اندامِ شما میشود.
خاصیت سوّم: پیشگری از افزایش فشار خون یکی دیگر از خواصِ این گیاه شگفت انگیز است که به رغمِ داشتنِ مقادیر زیادی از پتاسیم در این گیاه موجب شده است.
خاصیت چهارم: یکی دیگر از بیماری هایی که تمامِ ما ایرانیان با توجه به خوراکمان از آن وحشت داریم بیماری دیابت است. گیاه زعفران که منابع غنی از منگنز را در خود جای داده است میتواند کمک شایانی به افرادی باشد که میخواهند این بیماری را کنترل و سطح قند خون خود را بهینه سازی کنند. 
خاصیت پنجم: التهابات موضعی و دردهایی که از صدمات جانبی و پیش آمد های روزمره سرچشمه میگیرد. بسیاری از فعالیت های روزمره ی ما را تحت الشعاع قرار میدهد در نتیجه درمانِ سریع این مشکلات میتواند روند زندگی ما را به مسیر اصلی بازگرداند. استفاده از زعفران به دلیل آنتی اکسیدان های موجود در آن میتواند سرعت بهبودِ افراد را افزایش دهد.
خاصیت ششم: ترکیبات فرّاری که در زعفران نهفته است کمک شایانی به خنثی کردنِ رادیکال های آزاد میکند. رادیکال های آزاد سبب آسیب های سلولی و تباه شدن آنها میشود در نتیجه با مصرف منظّم زعفران میتوانید به افزایش سرعت ترمیم و رشد سلول های اندامِ خود کمک کنید.

 

10. قیمت زعفران 

قیمت های تعریف شده برای این گیاه ارزشمند با توجه به نوساناتِ اخیر در بازار تغییرات چشمگیری داشته است در نتیجه برای بروز ماندنِ قیمتی که در این مقاله میخوانید باید عرض کنیم که تمام قیمت هایی که در این بخش برای شما عزیزان شرح میدهیم مربوط به تاریخ 29/02/1398 میباشد. 
قیمت زعفران با توجه انواعِ مختلف این گیاه متغیّر و به شرح زیر میباشد:
1: قیمت زعفران نگین درجه صادراتی به ازای هر یک کیلوگرم 14400000 تومان
2: قیمت زعفران نگین درجه اعلا به ازای هر یک کیلوگرم 13800000 تومان
3: قیمت زعفران نگین سوپر به ازای هر یک کیلوگرم 13500000 تومان
2: قیمت زعفران نگین نو به ازای هر یک کیلوگرم 12800000 تومان
3: قیمت زعفران شبه نگین به ازای هر یک کیلوگرم 11700000 تومان
4: قیمت زعفران پوشال درجه یک به ازای هر یک کیلوگرم 11400000 تومان
5: قیمت زعفران پوشال درجه دو به ازای هر یک کیلوگرم 11200000 تومان
6: قیمت زعفران پوشال درجه سه به ازای هر یک کیلوگرم 10800000 تومان
7: قیمت زعفران دسته درجه یک به ازای هر یک کیلوگرم 8300000 تومان
8: قیمت زعفران سفیدی (ریشه) درجه یک به ازای هر یک کیلوگرم 11400000 تومان

قیمت زعفران یه موارد زیادی بستگی دارد و قیمت های بالا حدودی بوده و فقط برای آشنایی شما با قیمت تقریبی می باشد قیمت دقیق را میتوانید از داخل وبسایت یا با تماس تلفنی استعلام نمایید.

کلام نهایی

هدف این مقاله آشنا شدن همه جانبه ی شما عزیزان و مصرف کنندگان همیشگی با زعفران، این گیاه ارزشمند است. در آخر یک عذر خواهی به تمام اساتید و کارشناسان این عرصه بابت تمام ناگفته ها و نانوشته ها بدهکار خواهیم بود امیدواریم تا انتهای این مطلب همراه ما بوده باشید .لطفا با نظرات، انتقادات و پیشنهاداتِ خود ما را همراهی کنید.